Ode złego czy ode Złego?
By dobrze zrozumieć jakiekolwiek zdanie należy brać pod uwagę jego kontekst, tak i jest w tym przypadku. Dokończenie zdania „nie opuszczaj nas w pokuszeniach”, które brzmi „ale zbaw nas ode złego”, wskazuje na źródło pokus. I bynajmniej nie chodzi tu o złe, niesprzyjające, szkodliwe okoliczności, czy zachowanie pod wpływem ulegania pokusom. Fragment ten mówi o tym Złym – Szatanie, który jest źródłem pokus. Znów posłużmy się cytatem z komentarza Ewangelii Mateusza wydanym przez KUL i wydawnictwo Pallottinum:
„Grecki wyraz »złego« (ho poneros) oznacza uosobienie zła, czyli diabła, szatana. Właśnie takie znaczenie ma wyraz ho poneros w siódmej i ostatniej prośbie Modlitwy Pańskiej. Wyznawcy Jezusa winni modlić się do Boga, aby ich wybawił od mocy Szatana, bo z dopuszczenia Bożego walka Szatana z ludźmi rozpoczęła się od zarania istnienia ludzkości i będzie trwać do końca świata. Tym sposobem Pan Jezus zamyka prośby zawarte w modlitwie klamrą „Przyjdź Królestwo Twoje” – „Zbaw nas ode Złego” od zbawienia całego świata do zbawienia nas, jako jednostek. Jednak sprawdźmy, czy rzeczywiście ho poneros odnosi się do Szatana. Podobne znaczenie ho poneros znajdujemy m.in. w poniższych wersetach:
- Mat. 13:19 – Do każdego, kto słucha słowa o Królestwie i nie rozumie, przychodzi Zły [ho poneros] i porywa to, co zasiano w jego sercu.
- Jan 17:15 – Nie proszę, abyś ich wziął ze świata, lecz abyś ich zachował od złego [ho poneros].
- 1 Jana 5:18 – Wiemy, że żaden z tych, którzy się z Boga narodzili, nie grzeszy, ale że Ten, który z Boga został zrodzony, strzeże go i zły [ho poneros] nie może go tknąć.
Choćby tylko te trzy wersety jednoznacznie wskazują, że „zły” o którym mowa jest w modlitwie odnosi się do przeciwnika Bożego – Szatana. Dodatkowym argumentem są fragmenty w Biblii, które jednoznacznie wskazują na tego, który jest kusicielem, czyli na Szatana jako źródło pokus (por. 1 Kor. 7:5, Łuk. 22:8, Mat. 4:1-3).