Na koniec przyjrzymy się ogólnym lekcjom z tej księgi.
- Księga Jonasza, uczy nas, że ratunku od Boga, nie uzyskuje się dzięki dobrym uczynkom, ale dzięki zrozumieniu swojej sytuacji, zmianie swojego postępowania, która prowadzi do pokuty. Mieszkańcy Niniwy byli ocaleni od rychłej śmierci. Dana została im szansa życia przez nawrócenie się od grzesznego życia.„Zawrócili ze swej złej drogi i bezprawia”. Co ciekawe, nowotestamentalne słowo zbawienie – gr. sodzo, tłumaczy się jako ocalenie od śmierci, ratunek. „Pan chce aby wszyscy ludzie byli zbawieni i do poznania prawdy przyszli”- jakąż piękną lekcję o przyszłej losu ludzkości możemy dostrzec tu.
Boże zbawcze plany obejmują całą ludzkość, wszystkie narody. Skoro Bóg posłał swego proroka do mieszkańców Niniwy, Asyryjczyków, wrogich Izraelitom, pogrążonych w niemoralności i bałwochwalstwie, znaczy to, że zawsze i wszędzie pragnie ratować grzeszników niezależnie od narodowości, koloru skóry, czy płci. Dowodzą tego np. losy Amorytki Rachab, nierządnicy z Jerycha, czy losy Moabitki Rut, prababki Dawida. Dowodzi tego także historia, opowiedziana przez proroka Jonasza.
- Drugą nauką, niosącą otuchę i nadzieję każdemu z nas, to prawda, że Bóg nie odrzuca tych, którzy czasem błądzą i dokonują złych życiowych wyborów (Przyp. 24:16). Jonasz opierał się Bogu, był zbuntowany, nieposłuszny, Bóg jednak nie zrezygnował z niego, cierpliwie go prowadził, doświadczał, pouczał. Podobnie Pan postępuje z nami, gdyż nas kocha i pragnie byśmy stali się w przyszłości współczującymi kapłanami pomagającymi całej ludzkości w przyjściu do społeczności ze Stwórcą.
- Trzecią lekcją jest niezmienność, dobroci i łaskawości Boga. Nie jest prawdą, że Bóg Starego Testamentu jest okrutny i mściwy, i że dopiero w Nowym Testamencie objawia się nam jako pełen miłości i dobroci. Posłuchajmy wyznania proroka Jonasza, który modlił się: „Panie, (…) postanowiłem uciec do Tarszysz, bo wiem, żeś Ty jest Bóg łagodny i miłosierny, cierpliwy i pełen łaskawości, litujący się nad niedolą człowieka” (Jon. 4:2).
Podsumowaniem naszych wspólnych rozważań niech będzie lekcja, że tak jak Jonasz został wrzucony w głębię morza, by sobie coś uświadomić, tak my zastanawiajmy się nad głębią tej księgi Jonasza i tym, co Pan chce nam powiedzieć przez zmiłowanie się nad Asyryjczykami.