Na początku było Słowo, a ono Słowo było u Boga, a Bogiem było ono Słowo. To było na początku u Boga. Wszystkie rzeczy przez nie się stały, a bez niego nic się nie stało, co się stało; A to Słowo ciałem się stało (…) − Jan 1:1-3, 14 (BG).
Jedna spośród czterech Ewangelii Nowego Testamentu bywa nazywana Ewangelią teologiczną. Takim mianem bibliści bardzo często określają Ewangelię według Świętego Jana. Teologia to nauka zajmującą się kwestiami dotyczącymi istoty Boga. Jednak zastanawiając się nad istotą Boga, trudno jest nie wspomnieć o Jego Synu, Jezusie Chrystusie, jak również o pewnych relacjach, jakie zachodzą pomiędzy Bogiem a ludźmi. Z grona czterech Ewangelistów, to właśnie apostoł Jan najgłębiej pisze o związkach zachodzących pomiędzy Najwyższym Bogiem, a Jego Synem.
Teologiczny charakter Ewangelii Świętego Jana uwidacznia się już na samym jej początku. Apostoł Jan w pierwszym rozdziale swojej Ewangelii pisze: „Na początku było Słowo, a ono Słowo było u Boga, a Bogiem było ono Słowo. To było na początku u Boga. Wszystkie rzeczy przez nie się stały, a bez niego nic się nie stało, co się stałoˮ; „A to Słowo ciałem się stało (…)ˮ(Jan 1:1-3, 14 BG). Spróbujmy przez chwilę zastanowić się nad treścią tych słów.
Dla zrozumienia istoty przekazu zawartego w przytoczonych zapisach Pisma Świętego, kluczowymi wydają się być dwa wyrazy; pierwszy z nich to ʻSłowoʼ, natomiast drugi − ʻBógʼ. Przypomnijmy w tym miejscu, iż oryginalnym językiem, w którym spisano Ewangelię Jana był język grecki. Pojawiający się w cytowanych zapisach polski wyraz ʻSłowoʼ, został przetłumaczony z greckiego słowa ʻLogosʼ. Dosłownie ʻLogosʼ − oprócz wspomnianego już znaczenia ʻsłowoʼ − oznacza także: ʻsłowo wymówioneʼ, ʻmowęʼ, ʻwymowęʼ, ʻnaukęʼ, ʻrozsądekʼ, ʻzdolność rozumowaniaʼ. Greckie słowo ʻLogosʼ, bądź jego polski odpowiednik ʻSłowoʼ, oznacza pewien tytuł odnoszący się do naszego Pana w swoim przedludzkim stanie, o czym jeszcze wspomnimy później.
Zwróćmy teraz uwagę na drugie ze wspomnianych słów. Niewłaściwe zrozumienie znaczenia użytego w rozważanym fragmencie słowa ʻBógʼ przyczynia się do powstania poważnych błędów doktrynalnych. Werset pierwszy pierwszego rozdziału Ewangelii Jana jest często przytaczany przez chrześcijan trynitarnych jako jeden z argumentów przemawiających za nauką o tzw. „Trójcy Świętejˮ, zgodnie z którą to nauką Bóg jest jeden, ale występuje w trzech osobach, a te trzy osoby, tj. Ojciec, Syn Boży i Duch Święty, są sobie równe.
Końcowy zapis wspomnianego wersetu brzmiący „a Bogiem było ono Słowoˮ rzekomo miałby wskazywać na ową równość pomiędzy Bogiem Ojcem, a Jego Synem. Zauważmy jednak, że Ewangelista Jan dwukrotnie stwierdza (raz w wersecie pierwszym i kolejny raz w wersecie drugim), że „Słowo było u Bogaˮ. Użycie przed wyrazem ʻBógʼ przyimka ʻuʼ wyklucza równość obu wspomnianych istot. Trudno jest bowiem wyobrazić sobie sytuację, aby jakaś istota była u kogoś innego będąc jednocześnie tym kimś. Sam Pan Jezus dał bardzo wyraźny dowód wyższości Swojego Ojca. Zwracając się do swoich uczniów, wypowiada On następujące słowa:„Słyszeliście, że powiedziałem wam: Odchodzę i przychodzę do was. Gdybyście mnie miłowali, tobyście się radowali, że idę do Ojca, bo Ojciec większy jest niż Jaˮ(Jan 14:28).
Gdybyśmy chcieli rozważyć dwa pierwsze wersety analizowanego fragmentu od strony języka greckiego, to należy pamiętać, że słowo Bóg, pojawiające się kilkukrotnie w tych wersetach, zostało przetłumaczone z greckiego słowa ʻtheosʼ. Jednak istotne znaczenie odgrywa tutaj pojawiający się w języku greckim rodzajnik ʻhoʼ, który nie został uwzględniony w tłumaczeniu na język polski. Jego występowanie przed słowem ʻtheosʼ wskazuje na istotę Boga Najwyższego. W celu właściwego zrozumienia użycia słowa ʻBógʼ, przytoczmy jeszcze raz słowa Ewangelisty Jana, ale uwzględniając tym razem pewne szczegóły słowne wynikające z języka greckiego.„Na początku było Słowo, a ono Słowo było u [ho Theos] Boga, a [theos] Bogiem było ono Słowo. To [Słowo] było na początku u [ho Theos] Bogaˮ (Jan 1:1-2).
Mając ogólny pogląd odnośnie znaczenia dwóch omówionych słów, spróbujmy wyciągnąć pewne lekcje, które wynikają w sposób bezpośredni, bądź pośredni, z trzech pierwszych wersetów naszego tematowego fragmentu. Uczyńmy to poprzez znalezienie odpowiedzi na następujące trzy pytania:
- O jakim początku wspomina apostoł Jan?
- Jaką funkcję spełniał nasz Pan, gdy był Logosem?
- Jak zrozumieć stwierdzenie, że Słowo było [theos] Bogiem?
- Spis treści
- 1. Na początku było Słowo
- 2. Strona 2
- 3. Strona 3
- 4. Strona 4