Chrześcijaństwo na całym świecie napędzane jest dziś przez wiele prądów i idei, spośród których szczególnie barwny i aktywny wydaje się być ruch charyzmatyczny. Nauczanie głoszone w tym ruchu budzi niepewność i pewnego rodzaju zakłopotanie wśród wielu Chrześcijan. Opisy cudów i doświadczeń, jakie przeżywają członkowie charyzmatycznych kościołów, z jednej strony wydają się być żywym wspomnieniem biblijnych opisów wydarzeń z czasów pierwotnego Kościoła, a z drugiej strony wywołują poczucie niepewności u tych z Chrześcijan, którzy w swym życiu nie doświadczają tego rodzaju uniesień.
Ruch charyzmatyczny
Z historycznego punktu widzenia, ruch charyzmatyczny jest kontynuacją ruchu zielonoświątkowego, który narodził się na początku wieku XX. Do lat 60 XX wieku ruch zielonoświątkowy przekształcił się w osobny prąd wyznaniowy w Chrześcijaństwie. Jednak w latach 60 nastąpiła zasadnicza zmiana – prąd który do tej pory był osobnym nurtem w Chrześcijaństwie, obok większych grup religijnych, nagle zaczął się rozlewać na inne kościoły. Osoby nienależące do kościoła zielonoświątkowego, a będące członkami innych wyznań chrześcijańskich, zaczęły opisywać przeżywanie czegoś, co nazwane zostało „chrztem duchem świętym”. Od tamtej pory, przekonanie o nowym, namacalnym działaniu ducha świętego, wyrażającym się w cudach i mówieniu językami, pojawiło się na skalę masową w większości kościołów, łącząc członków różnych denominacji, które dotąd dzieliła bariera wyznawanych nauk i doktryn. Dziś, ruch charyzmatyczny dotyczy niemal wszystkich głównych prądów chrześcijaństwa, obejmując kościoły zielonoświątkowe, baptystyczne, metodystyczne, luterańskie, episkopalne, prezbiteriańskie czy rzymskokatolickie.
Z doktrynalnego punktu widzenia ruch ten jest niezwykle trudny do usystematyzowania, ponieważ wymyka się on klasycznym opisom. Obejmuje całe szerokie spektrum różnych poglądów i przekracza granice tradycyjnie pojmowanych wyznań i religii. W pewnym sensie, ruch charyzmatyczny osiągnął w ten sposób cel, który ruch ekumeniczny próbuje zrealizować od lat – oddolną jedność Chrześcijan bez względu na przekonania i wyznawane zasady wiary.
Wspólną ideą łączącą tak odmienne obszary chrześcijańskiego świata, zarówno protestanckiego jak i rzymskokatolickiego, jest przekonanie, że poddanie się mocy ducha świętego wyrażającej się znakami i cudami jest wyrazem prawdziwego ożywienia religijnego, będącego dowodem szczerej wiary, napełnienia duchem i powodem do radości. Charyzmatycy wychodzą z założenia, że wierząca osoba może doświadczyć chrztu duchem świętym, który to chrzest jest zdarzeniem następującym po uwierzeniu w Jezusa. Chrzest ten jest niejako dodatkowym chrztem oprócz chrztu z wody i ma on na celu wzbogacenie duchowego życia chrześcijanina w znaki i cuda, wyrażające się zwłaszcza mówieniem językami. Chrześcijanin, który doświadczy tego chrztu, w pewnym sensie wstępuje na wyższy poziom duchowości, ponad stan, w którym znalazł się tuż po nawróceniu i uwierzeniu w Jezusa. Wszystko to uznawane jest za dowód ożywienia religijnego, a kościoły, które preferują takie nauczanie i sposób wyrażania swej pobożności, uważane są za „żywe”. Ruch charyzmatyczny obfituje w świadectwa niesamowitych objawień, wędrówek do „raju” a także prywatnych spotkań z Jezusem lub duchem świętym. Uzdrowienia wszelkiego rodzaju są dowodem prawdziwości wiary. Cuda dotyczą każdej sfery życia, począwszy od ożywiania ulubionych zwierząt domowych, przez samonaprawiające się pralki, cudownie napełniające się zbiorniki paliwa w samochodach, uzupełniające się plomby w zębach, przywracanie wzroku, aż po wskrzeszania z martwych bliskich osób. Wierzący opisują ekstatyczne przeżycia – wizyty w niebie, rozmowy z Bogiem, różnego rodzaju wizje. Wielu promotorów ruchu charyzmatycznego głosi, że skuteczna ewangelizacja nie może wręcz istnieć bez cudów i znaków, które mają być dowodem prawdziwości wyznawanej wiary.
Przyjrzymy się zatem z biblijnej perspektywy niektórym twierdzeniom, często głoszonym i nauczanym w ruchu charyzmatycznym. Z uwagi na ogólny charakter tego artykułu, skupimy się kolejno na kilku wybranych kwestiach, a to: 1) dopuszczeniu objawień uzupełniających treść Pisma Świętego, 2) dopuszczeniu doświadczeń i emocji jako źródła poznania Boga, 3) przyjęciu euforycznych doświadczeń i ekstatycznej radości za dowód odrodzenia religijnego.
Czy prywatne objawienia mogą uzupełniać Pismo?
Czy Chrześcijanie nadal otrzymują bezpośrednie objawiania od Boga, dotyczące Jego woli względem nas? Czy Bóg nadal przemawia do ludzi tak, jak w czasach Starego i Nowego Testamentu? Czy nowe objawienia są kontynuacją lub uzupełnieniem objawienia przekazanego w Piśmie Świętym? Według teologii charyzmatycznej, na wszystkie te pytania należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. Zgodnie z tezami głoszonym przez jej propagatorów, Biblijne opisy są przykładem tego, co może się wydarzyć wśród Chrześcijan również i dziś. Przy takim podejściu, Biblia jest otwartym systemem wiary, do którego wierzący mogą swobodnie dokładać swe własne przeżycia, objawienia i cuda, jakie spotkały ich w życiu, kształtując na tej zbiorczej podstawie swe wyobrażenie o Bogu, nauce ewangelicznej czy też woli Bożej w życiu.
Tymczasem, samo Słowo Boże wyraźnie wskazuje w kilku miejscach, że stanowi zamknięty system przesłania Boga do ludzi, który nie może być zmieniany lub uzupełniany. Obj. 22:18-19 zaznacza, że Słowo Boże to zamknięty kanon przesłania Boga do ludzi. To nie nasze przeżycia lub doświadczenia maja uzupełniać Słowo, ale poznanie Słowa ma uzupełniać nasze życie i zmieniać je (Jak. 1:22,23). Przyczyną, dla której Słowo Boże ma tak szczególną rangę jest to, że „całe Pismo przez Boga jest natchnione” (2 Tym. 3:16). Na czym polega to natchnienie? Słowo „natchniony” użyte w zacytowanym fragmencie pochodzi z greckiego „theopneustos”, które nawiązuje do tchnienia, oddechu. W dosłownym tłumaczeniu oznaczać ono może „tchnienie Boga”. Każde słowo, jakie mamy przekazane w Biblii, jest zatem samym oddechem, tchnieniem Boga. Dlatego do Mojżesza Bóg powiedział: „Idź więc teraz, a Ja będę z twoimi ustami i pouczę cię, co masz mówić” (2 Moj. 4:12). Do Jeremiasza, Pan powiedział: „będziesz mówił wszystko, co ci rozkażę” (Jer. 1:7). Apostoł Piotr podsumowuje: „proroctwo nie przychodziło nigdy z woli ludzkiej, lecz wypowiadali je ludzie Boży, natchnieni Duchem Świętym” (2 Piotr. 1:21).
Teologia charyzmatyczna zakłada, że to „natchnienie” nadal trwa a Pismo jest ciągle uzupełniane i aktualizowane o kolejne objawienia, przekazywane chrześcijanom na całym świecie. Zastanawiające jest to, że w tym aspekcie historia zatoczyła koło, gdyż podobną argumentacją posługuje się Kościół Katolicki broniąc tzw. „tradycji ojców kościoła”, z czym w XVI wieku zerwał protestantyzm. Co więcej, stwierdzenie takie podważa wyłączność i wystarczalność Słowa, ponieważ jego skutkiem jest przyjęcie, że ostatnie objawienie powinno być najświeższym wyrazem woli Bożej. W ten sposób, wierzący nigdy nie mogą mieć pewności co do ostateczności i skończoności objawienia koniecznego do zbawienia i powinni ustawicznie poszukiwać nowych objawień i nowych przeżyć, aby regularnie poznawać wolę Bożą. W pewnym sensie, na tym między innymi polega aktywność ruchu charyzmatycznego – na szukaniu kolejnych znaków i cudów następujących po uwierzeniu w Jezusa. W takim ujęciu, Pismo nie jest jedynym i wystarczającym źródłem poznania, lecz powinno być uzupełniane przez nowe doznania, nawet jeżeli są one sprzeczne z samym Pismem – wbrew wyraźnemu ostrzeżeniu św. Pawła (Gal. 1:8,9). Założenie takie nie jest zgodne z nauką biblijną, która wierzącemu naśladowcy Jezusa daje gwarancję poznania prawdy koniecznej do zbawienia (1 Jan. 5:13), a także stanowi odejście od jednej z podstawowych zasad ruchu Reformacji, jaką było „sola scriptura” („jedynie Pismo”).
Apostoł Juda tak pisze: „Umiłowani! Zabierając się z całą gorliwością do pisania do was o naszym wspólnym zbawieniu, uznałem za konieczne napisać do was i napomnieć was, abyście podjęli walkę o wiarę, która raz na zawsze została przekazaną świętym” (Judy 1:3). Już sama analiza językowa tego fragmentu wskazuje, że św. Juda za pomocą starannie dobranych słów podkreśla: nauka „została przekazana”. Sformułowanie to wskazuje na czynność dokonaną, zamknięty i zakończony proces przekazywania objawienia Bożego. Apostoł ma na myśli jedną i konkretną wiarę, która została raz na zawsze przekazana świętym. „Wiara” w tym wersecie nie oznacza procesu „wierzenia”, ufności, ale ma charakter obiektywny i odnosi się do pewnego zestawu nauk i twierdzeń, potrzebnych każdemu Chrześcijaninowi. Nauka ta została przekazana naśladowcom Jezusa raz i na zawsze. Proces tego przekazywania nie miał być kontynuowany, nie ma trwać ustawicznie ani nie będzie się powtarzał. Jego rezultaty są trwałe i nie wymagają uzupełniania.
Pan Jezus mówiąc o czasach końca zwraca uwagę, że mieli nadejść fałszywi prorocy, aby za pomocą cudów zwieść wierzących (Mat. 24:24). Wynika z tego, że szatan za pomocą znaków i czynów może starać się zafałszować Ewangelię (2 Kor. 11:14). Z pewnością, może dokonywać spektakularnych znaków, falsyfikować uczucia i doznania, jednak nie może sfałszować raz powiedzianego i zapisanego Słowa (Mat. 24:25,26).
Dlatego właśnie Podana treść Pisma Świętego nie może być zmieniana lub przekształcana, a dopuszczenie nowych objawień czy też indywidualnych wizji jako kolejnych źródeł poznania prawdy o Bogu i jego woli w naszym życiu, nie ma oparcia w Słowie.
cdn