Pytanie: Jak brzmi poprawnie imię Boże: Jahwe czy Jehowa?
Odpowiedź: Trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie ponieważ nawet bibliści specjalizujący się w starożytnym języku hebrajskim nie są zgodni w swoich opiniach. By wytłumaczyć tą niepewność należy przypomnieć kilka faktów historycznych.
Starożytny język hebrajski nie zawierał w swoim tekście pisanym samogłosek, dlatego w Biblii mamy napisane, że imię Boże brzmi JHWH (tzw. Tetragrammaton). Dla Żydów żyjących przed czasami zburzenia światyni w Jerozolimie (70 r.n.e.) Imię to było znane, więc zapis samogłoskowy nie był im potrzebny. Po zburzeniu świątyni rabini żydowscy doszli do przekonania, że Imię Boże jest tak święte, że grzeszny człowiek nie powinien go wypowiadać i w Misznie (komentarz żydowski do St. Testamentu) zabronili wymawiać Imienia Bożego.
W XV wieku uczeni żydowcy tzw. Masoreci wprowadzili system znakowania samogłosek w tekście hebrajskim – wynikało to z faktu, że hebrajski stawał się językiem martwym, liturgicznym. należy zaznaczyć, że już w czasach Chrystusa wielu Żydów posługiwało się językiem aramejskim a nie hebrajskim. Nawiasem mówiąc, jednym z cudów nowożytnego Izraela jest przywrócenie do życia martwego języka hebrajskiego, historia ludzkości nie zna drugiego podobnego przypadku. Celem umieszczenia samogłosek w Tetragrammatonie nie było jednak przekazanie brzmienia Imienia Bożego, ale raczej przypomnienie, że w miejscu JHWH żydzi powinni czytać Adonaj lub Elohim. Jako wynik zespolenia słowa JHWH i Adonaj powstała wymowa Jehowa. Dlatego w tekście hebrajskim pozostawionym przez Masoretów mamy 6525 wystąpień Imienia Bożego z samogłoskami od Adonaj oraz 305 wystąpien z samogłoskami od Elohim (STRONG 3068 i 3069).
Różnorodność ta ma także swoje odbicie w słowach złożonych w kórych występuje Imię Boże np. Halleluja co dosłownie znaczy „chwalcie Pana (Jah)” HaLal + Jah, gdzie „Jah” jest skrótem Imienia Bożego, z drugiej strony mamy imiona typu Jeremiasz co oznacza „którego Bóg (Jah) wyznaczył” lub Jehu co oznacza ” On jest Jah” a mimo to nie mówimy Jaremiasz lub Jahu.
Współcześnie uważa się, że bardziej poprawną formą jest JAHWE (taka forma też występuje w polskim języku w Biblii Tysiąclecia), jednak w krajach anglosaskich bardziej powszechna jest forma JEHOWA ze względów historycznych. Tak też tłumaczy Imię Boże Biblia Gdańska w 2 Moj. 6:3, jednakże ponieważ w Polsce bardziej popularna jest Biblia Tysiąclecia powszechnie uznaje się, że Imię Boże oddaje się w brzmieniu JAHWE (choć konsekwentnie powinno być JaHWeH).
Myślę, że należy przyjąć w tym przypadku ogólnie obowiązującą zasadę przy tłumaczeniu imion, mówiącą, że tak się wymawia imię jak jest przyjęte na danym terenie np. w Polsce mówimy Piotr, w Angli Peter a w Niemczech Peter a w Grecji Petros, ale w każdym języku imię to jest rozpoznawalne i gdy przedstawia nam się ktoś imieniem Peter wiemy, że jest to Piotr. Rozmawiając z polakiem na temat Boga, chcąc doprecyzować o jakiego Boga mi chodzi używam słowa Jahwe.
Istotniejsze od brzmienia jest znaczenie Imienia Bożego, ponieważ imię w kulturze hebrajskiej wskazuje na ważne cechy noszącego to imię. I tak JHWH tłumaczy się na polski „Jestem który Jestem, Będę który Będę”; najpełniej wyrażone jest znaczenie Imienia Bożego w słowie „Wiekuisty” (tak też tłumaczy je STRONG). Niektóre słowniki oddają JHWH jako formę causatywną (czasownik wyrażający powodowanie wykonanie pewnej czynności np.poić znaczy powodować, że ktoś pije) niedokonaną hebrajskiego czasownika hawah tłumacząc jako „On jest przyczyną powstania”. Tłumaczenie Pardes Lauder (współczesne tłumaczenie Tory) tłumaczy JHWH jako Jestem (w Sprawiedliwości Ten), kóry jestem (w Miłosierdziu). Jak sądzę wszystkie te tłumaczenia dają nam głęboką informację na temat Jedynego Boga:
- JHWH jest jedynym Bogiem wiecznym, bez początku i końca
- JHWH jest źródłem wszelkiego życia
- Sprawiedliwość i Miłosierdzie Boże zawsze są w harmoni nigdy nie kolidując z sobą
Istotniejsze od brzmienia i znaczenia Imienia Boga jest znajomość Jego Istoty i charakteru, ponieważ znajomość ta ma bezpośrednie przełożenie na nasze postępowanie. „A to jest życie wieczne: aby znali Ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz Tego, którego posłałeś, Jezusa Chrystusa.” (Jan. 17:3)